Arie v.d. H. 
De Tweede slaap.

Dit vond ik echt een boek voor tussen Kerstmis en Oud- en Nieuwjaar. Het las heel erg makkelijk en soms zat er ook nog wel wat spanning in.
Het was voor mij wel een heel vreemd verhaal en regelmatig kon ik situaties niet plaatsen of vond ik dat die niet klopten. Het vraagstuk op zich is natuurlijk wel aardig. Het is natuurlijk eerder voorgekomen dat we eerder opgedane kennis zijn verloren. Maar hoe aardig het vraagstuk ook is, de clou vond ik toch wel flauw en die deed geen recht aan de verdere inhoud van het boek. Het lijkt dat er alle ruimte is opengehouden om er een vervolg op te schrijven.
Hinderlijk vond ik wel de vele taalfouten en verkeerde zinnen in de vertaling die ik had.

Voor mij krijgt het boek een 6. 

John
Richard Harris, de auteur van succes boeken zoals Vaderland, München 1938, De officier en Enigma, heeft een nieuw boek geschreven dat zich ogenschijnlijk in onze Middeleeuwen afspeelt.
Een jonge priester, Christopher Fairfax, is er door zijn bisschop op uit gestuurd om de dood van de pastoor in een afgelegen dorp te onderzoeken. De man zou tijdens een wandeling in het bos zijn uitgegleden.  
Als hij in Addicott St George aankomt merkt de jonge priester een beangstigend sfeertje. De huishoudster van de dode priester gedraagt zich vreemd, de dorpsbewoners doen er ook het zwijgen toe. Maar …eenvoudige huisjes die in 1468 al beschikken over glazen ramen en een staande klok. Kan dit allemaal?
Nee, zeker als er ook nog Legostenen, een plastic babypop en een Apple-telefoon gevonden worden. De historische thriller lijkt ineens een sciencefictionboek te worden.
Het zijn heerlijke wendingen die er een prachtig en razend spannend boek van maken.
De tweede slaap is een mysterieus boek dat boeiend is geschreven, heel makkelijk leest. Het slot van het boek is ook het einde van deze mysterieuze tijd.
Dit boek heeft mij vanaf het begin gepakt en heeft me iedere keer weer tot nadenken gebracht. Ik moest me ieder keer weer afvragen in welke tijd zit ik ook weer. Een grandioos verhaal, grandioos geschreven. Een van de betere boeken van Robert Harris en misschien wel zijn beste!

Een 7 ½.

Eric
De tweede slaap dus; weer een aparte leeservaring, het boek las wel gemakkelijker dan het vorige boek. In het begin lijkt het een historische roman, maar toch klopt er iets niet en al gauw wordt duidelijk dat het over een verre toekomst gaat, nadat er in het verleden (2022) een verschrikkelijke ramp heeft plaats gevonden. De mensen zijn weer terug gebracht tot het oude christelijke geloof compleet met de rechtspraak van de middeleeuwen. Je bent al gauw een ketter als je je dingen gaat afvragen of als je nieuwsgierig bent naar het verleden.
En dan de vraag die bij me op komt. Zou zo iets echt kunnen gebeuren en zijn we dan echt alles kwijt, het zou kunnen…… stel dat 3 of meer generaties mensen alleen maar bezig zijn met overleven, dan is er bijna geen tijd voor andere zaken en zou dat de oorzaak kunnen zijn dat een heleboel kennis verloren gaat. Aan de andere kant, dat alle kennis verloren gaat……, , daar moet toch wel iets van over blijven, denk eens aan de vele nationale bibliotheken, die er in veel landen waren, zeker in Engeland, en de kennis die veel mensen hadden vlak voor de grote ramp, daar moet toch iets van zijn blijven hangen….
Er is dus weer een soort geregelde (middeleeuwse) maatschappij ontstaan, de kerk heeft zich in ieder geval wel hervonden (dank zij de stenen gebouwen?). De rollen zijn weer precies hetzelfde als in de middeleeuwen, de kerk bepaalt is bepalend voor hoe de mensen moeten leven en mensen die buiten de gevestigde orde denken en doen worden voor ketter uit gemaakt en op middeleeuwse wijze bestraft. Hoe dit heeft kunnen gebeuren maakt de schrijver niet duidelijk.
Wel is duidelijk dat de beter opgeleide mensen in dit verhaal wel nieuwsgierig zijn naar wat er in het verleden is gebeurd en dat de gevestigde orde er alles aan doet om te voorkomen dat het verleden bekend wordt, gezien het verbod van het Genootschap van  Oudheidkundigen; de medewerkers zijn gevangen gezet, de publicaties (in het openbaar) verbrandt.
Op het eind van het boek als alle hoofdpersonen zich bevinden in de onderaardse ruimten van de opgraving, waarin zich allerlei gegevens bevonden van de “oude” tijd , die vervolgens in stort……Einde verhaal.

6

Arie v. R.
Om maar direct duidelijk te zijn: het viel mij heel erg tegen. Een boek over het instorten van onze huidige wereld en hoe het daarna verder zou kunnen gaan, zou m.i. een heel interessant  verhaal op kunnen leveren, maar dat is het zeker niet geworden. De schrijver heeft het zich erg gemakkelijk gemaakt, door er een bouquetreeks verhaaltje van te maken met wat flauwe  thrillerelementen er in vermengd. Ongeloofwaardig! Blijkbaar zie je tegenwoordig in veel kostuumdrama’s op Netflix ook vaak, dat men in de 18 eeuw al op sneakers liep en in spijkerbroek. Dit  gevoel kreeg ik ook bij het lezen van  dit boek. Het klopt niet dat men hun vondsten uit de  geheel verdwenen en vergane wereld, toch kon duiden als communicatie apparatuur, auto’s en allerlei andere dingen waar men nog nooit van gehoord had. Er zit gewoon te veel kennis, van de wereld die in het verhaal al eeuwen verdwenen was, in de wereld die het boek nu beschrijft.  Ik zou nog wel wat meer dingen kunnen noemen, maar laat het hier maar bij.
Omdat het boek verder wel gemakkelijk leest en je uiteindelijk toch een beetje nieuwsgierig wordt hoe het afloopt, heb ik het wel uitgelezen, maar de afloop was ook weer ongeloofwaardig. Allemaal goed voor een RTL televisie- serie, maar niet aan mij besteed.

Cijfer: 4

René
Ik vond het een bijzonder boek. Eigenlijk merk je pas gaandeweg het boek (op pagina 35)  dat het verhaal zich afspeelt in een andere tijd dan je op het eerste gezicht vermoedde, niet in de Middeleeuwen maar in een post-apocalyptische tijd. ‘Onze wereld’ is in 2025 verdwenen (mij is niet helemaal duidelijk hoe dat kwam) en in het verhaal zijn nu een aantal eeuwen verder. Onze verworvenheden zijn er niet meer, maar sommige dingen toch ook weer wel. De kerk is een belangrijke rol blijven spelen, overigens geen positieve rol. En de samenleving die door Harris wordt beschreven is ook geen prettige. Het lijkt een beetje op de Middeleeuwen, maar dan met (archeologische) relicten uit onze eigen samenleving en onze tijd.
Het boek las gemakkelijk, maar het kon mij niet echt boeien. Ik ben niet zo’n liefhebber van dit genre: een post-apocalyptisch verhaal. Het is echter zeker niet verkeerd geschreven, integendeel. Robert Harris is een goed schrijver, het verhaal klopt. We hebben van hem eerder ‘Çonclaaf’ gelezen en dat boek kon ik wel waarderen, meer dan dit boek. Het zat ‘m dus meer in de inhoud dan in de schrijfstijl.
Het thema dat ik eruit haalde, dat we met al onze (technische) verworvenheden toch kwetsbaar zijn, kan ik wel onderschrijven. We wanen ons veilig en machtig, maar zijn we dat ook? Er zijn genoeg gevaren die ons voortbestaan in de huidige vorm bedreigen. Het is een ‘broos bestaan’.
In de mensheid zal ook na een apocalyptische ramp weer wel doorgaan, maar op een totaal andere manier.
De romantische lijn, tot slot, vond ik wat gezocht en niet echt bijdragen aan het verhaal.

Al met al kom ik tot het volgende cijfer: 6,5.

Ed
Waar ben ik nu in beland. In het begin kon ik er geen touw aan vast knopen . In de middeleeuwen dragen de mensen toch nog geen bril. Een stukje later kwam ik er achter dat het zich in de toekomst afspeelt, met de setting van vroeger. Alles was weer naar heel vroeger. Maar opticiens waren er blijkbaar wel. Verder was alles van nu verdwenen. Dat maakt het wel een beetje bizar. Ook dan wilt de kerk het gelijk en de macht in handen hebben. De inquisitie komt er weer aan. En ook het celibaat is dan niet het je van het.Het boek vlakt wat af in het laatste gedeelte. Ik kan het geen echte triller noemen maar al met al wel een aardig boek . Het is niet Robbert Harrison zijn beste boek.

Ik geef het een 6.7 

Peter
De grootmeester van het narratief en meesterverteller Robert Harris neemt ons in de eerste hoofdstukken van zijn thriller ‘De Tweede Slaap’ mee terug naar de Engelse Middeleeuwen, naar een afgelegen dorpje in het oeroude Exmoor in 1468. De jonge pater Fairfax moet de begrafenis begeleiden van de overleden pastoor van Addicot St. George, een dagreis per paard vanaf de kathedraal van de bisschop in Exeter. Onderweg door het mistroostige, natte landschap – het regent – vindt hij iets bijzonders: plastic en glas. Glas werd al door Egyptenaren gebruikt in 1500 BC, maar plastic werd pas in 1860 ontwikkeld uit polystyreen, dat bekend is sinds 1839.
Dit is dus onmogelijk, maar er begint een gedachte te kriebelen die raak blijkt te zijn als Harris de jonge pater de studeerkamer van de oude pastoor laat betreden en hem daar legosteentjes, plastic rietjes en zelfs een iPhone laat vinden. Het blijkt dat een armageddon de wereld van de ‘Ouden’ compleet heeft verwoest en dat we ons na de ‘Duistere Tijd’ in een Tweede Middeleeuwen bevinden waarbij de jaartelling opnieuw is gaan tellen bij het jaar Onzes Herrezen Heren 666, zo’n 800 jaar voor dit verhaal zich afspeelt. Een originele vondst van de auteur.
Ik vermoed dat de titel daarop is gebaseerd. De vroege Middeleeuwen kenden de pest, het einde van het Romeinse Rijk, primitiviteit en werd gekarakteriseerd door één woord: duisternis. Tijdens de late Middeleeuwen was er sprake van opleving, een periode waar het ochtendlicht gloort, alsof de mens wakker werd uit een slaap. In dit boek beleven we de late Middeleeuwen voor de tweede keer: we ontwaken weer, maar nu uit de Tweede Slaap.
Helaas, de Kerk is tijdens deze Tweede Middeleeuwen wéér oppermachtig en heeft verboden om onderzoek naar de historie van de ‘Ouden’ te doen en om er artefacten van in het bezit te hebben. De, door een val tijdens onderzoek naar de ‘Ouden’, overleden pastoor was dus een ketter die dit verbod aan zijn laars lapte.
En we zijn pas bij hoofdstuk drie, ik ga er eens goed voor zitten.
Maar dat is, zo blijkt achteraf, niet nodig. De samenleving ontwikkelt zich op exact dezelfde wijze als de eerste keer wat ik erg onwaarschijnlijk vind. Alle gebouwen – ook de met gewapend beton gebouwde, zoals wolkenkrabbers – auto’s, vliegtuigen, zendmasten, alles, maar dan ook alles is verdwenen. Toch zijn er grafzerken met inscriptie bewaard gebleven. Alle boeken zijn verloren gegaan, behalve de bijbel en de catechismus. Allemaal zeer onwaarschijnlijk. De auteur heeft nagelaten om creatief een nieuw futurum te ontwerpen. En dan wil ik het niet meer over de afloop van dit verhaal hebben, dat is echt onwaarschijnlijk belazerd. 

Ik geef het boek een 4,5 

Pierre
Het boek De tweede slaap van Robert Harris is een mix van de genres ‘historische fictie’ en ‘thriller’.
In het verhaal zijn vele thema’s aan te wijzen, waaronder verboden romantiek, verraad, geheimen uit het verleden, machtsmisbruik en het inperken van ieders vrijheid.
De hoofdpersoon de jonge geestelijke Christopher Fairfax wordt in amper een week tijd in het jaar 1469 geconfronteerd met het oplossen van de dood van een pastoor met eigenaardige interesses. Met behulp van enkele dorpsbewoners probeert de jonge priester de vele puzzelstukjes op te lossen waarbij hij ontdekt wat de Apocalyps (die volgens de kerk het verval van de oude beschaving verklaart) werkelijk is geweest.
De wereld die Robert Harris beschrijft, lijkt aanvankelijk veel op de Middeleeuwen (belangrijke positie van de Kerk, de samenleving met haar armoede en bijgeloof), maar de beschreven tijd wijkt op een aantal essentiële punten af van wat wij van deze periode weten. Dat komt onder meer tot uitdrukking in de beschreven voorwerpen en restanten die niet thuishoren in de Middeleeuwen. Al spoedig ontdek je als lezer dat deze anachronistische zaken onmisbaar zijn voor het verloop van het verhaal.
De tweede slaap is uitgebracht als thriller, maar daarin vind ik het boek onvoldoende geslaagd. De hoofdpersonen blijven voor mij vlak; de karakters ontwikkelen zich niet of nauwelijks. Ook de rol van de Kerk (vermoedelijk de Anglicaanse) is erg clichématig: de belangrijkste vertegenwoordigers daarin zijn er vooral op uit de vrijheid van mensen in te perken.
Het originele van het boek zit in de wijze waarop de auteur een samenleving beschrijft met louter akelige kenmerken waarbij het niet duidelijk is of hij deze plaatst in het verleden of toekomst. In dat verband is de waarschuwing naar onze samenleving voor ieders afhankelijkheid van techniek met alle risico’s daarbij realistisch.
Het slot van De tweede slaap vond ik (zoals dat op meerdere plaatsen in het boek gebeurde) onwaarschijnlijk. 
Samenvattend: een vlot geschreven, maar inhoudelijk eenvoudig verhaal van een schrijver waarvan je toch meer mag verwachten.

Voor mij krijgt het een kleine 6